زبان دین از دیدگاه امام خمینی(ره) و آیت الله جوادی آملی

یکی از موضوعات مهم در فلسفة دین بحث زبان دین است. معناشناسی اسماء و اوصاف الهی، معناداری و معیار معناداری زبان دین و نیز نمادین¬ و سمبلیک بودن آن، از جمله مهمترین مسائلی است که در این بحث ¬مورد بررسی قرار می گیرد.¬ ازآنجا که مسئلة زبان دین با دریافت ¬از متن کتب مقدس گره¬ خورده، مهمترین نقش را¬ در¬ فهم و شکل¬گیری باورهای دینی ایفا می¬کند. نظریات متفکران شیعی غالباً¬ در میان اندیشمندان معاصر بازتاب داده شده و در این میان تبیین رویکرد دو متفکر شیعی معاصر ـ امام خمینی(ره) وآیت الله جوادی آملی(دام ظلّه)ـ موجب توانایی ¬ارائة مدل مطلوبی برای تحلیل گزاره¬های دینی با روش توصیفی ـ تحلیلی به جامعة علمی خواهد شد. امام خمینی(ره) وآیت الله جوادی¬آملی با تمسّک به قاعدة «وضع الفاظ برای ارواح معانی» از لایه های معنا سخن به میان آورده و به تبیین و حل مسئلة معناشناسی اوصاف الهی پرداخته اند. این دو اندیشمند با توسعه در منابع شناخت، گزاره های دین را معنادار می دانند و همچنین از نمادین بودن برخی گزاره های دینی دفاع می کنند. از منظر این دو متفکر، زبان دین، زبان عرفی و قابل فهم برای همۀ انسانها می باشد، چرا که غایت هدایتگر بودن¬ کتب¬ آسمانی چنین اقتضایی را دارد؛ البته امام خمینی(ره) برخی¬آیات و روایات را برای عرف قابل¬ فهم¬ ندانسته و یا از قبیل رمز می¬دانند اما از منظرآیت¬الله جوادی¬آملی(دام ظلّه)¬ ظاهر تمام آیات و روایات¬ حتی¬ حروف مقطّعه نیز قابل فهم است. کلید واژه: زبان، دین، معنا، امام خمینی، جوادی آملی.